Pewex | Bufet PRL

List 23 2022

Bony, bilety i inne monety

PRL to był okres sklepów dla uprzywilejowanych. W Peweksach, Baltonach, Gieweksach i Konsumach były towary wyjątkowe, nie dla każdego. Dla jednych były niedostępne, bo nie pracowali jako górnicy (Gieweksy), a dla innych, bo nie mieli dewiz (Peweksy). No właśnie. Płacić można było w nich walutą zachodnią, albo specjalnymi biletami czy bonami. Mam takie okazy.

Jak widzicie te bilety towarowe przypominające znaczki pochodzą z 1980 roku. Co można było za nie kupić? A różnie. Wódkę, dżinsy, perfumy, czekolady i inne wyjątkowe towary.

Podobnie jak za takie Bony Towarowe PEKAO. Ten jest o zawrotnej wartości jednego centa.

Pekao brylowało w takich formach płatności. Nawet się tym reklamowali. Oto dowód, czyli nowość w mojej kolekcji. Zapałki reklamowe PEKAO podkreślające, że bank prowadzi dewizowe usługi bankowe.

Ja pamiętam wizyty w Peweksie w Słupsku. Oglądałem w nim matchboksy, Lego, ale mam też skarb z jednego z nich. Takie Atari 65xe, które dostałem z bratem w 1987 roku. Kupione w Peweksie w Koszalinie.

Więcej o tym cudzie przeczytacie tutaj: https://bufetprl.com/2016/01/10/pewex-gwarantuje/

A Wy, co mieliście z Peweksu albo Baltony?

Otagowane baltona, bony towarowe, giewex, peako prl, Pewex, reklama prl

Kwi 07 2022

Dodaj komentarz

design, Pojazdy, Zabawki

Skarb z Peweksu

Z cyklu wspominał swoje największe skarby:

Strażacy w dzieciństwie byli dla mnie bohaterami, zresztą są nimi nadal. Dlatego samochody strażackie w latach 80. szczyciły się na mojej półce szczególnymi przywilejami. A już taki zestaw i to matchboksów to było coś. Wtedy takiego nie miałem, tylko pojedyncze samochody. Teraz się to zmieniło. Oto on:

O matchboksach pisaliśmy już na naszym blogu: https://bufetprl.com/2012/10/21/resoraki-za-dolary/

Zestaw Motorcity jest pierwszym w naszej kolekcji. Mamy dowód, że został kupiony w Peweksie:

Seria Motorcity była emitowana już w latach 80. Z zestawów można było zbudować swoiste miasto. Można było kupić bowiem zestawy policyjne, garaże, wyścigówki, zestaw samochodów używanych na budowach, a nawet ulice.

Poszczególne samochody z naszego zestawu powstawały w różnych latach, w dekadzie 80. Jak widać jest tu również samolot. Co prawda nie wyprodukowano ich już w Anglii, ale jeszcze nie w Chinach. Te pochodzą z Tajlandii.

Niemal każdy ma jakąś ruchomą część. W samolocie jest to śmigło, w dwóch samochodach drabiniastych drabiny, a w ciężarówce z lotniskowej straży wieżyczka do wyrzucania piany.

Całość jest w znakomitym stanie i na pewno będzie nam służyć jeszcze wiele lat.

Na koniec wiekowa reklama Motorcity firmy Matchbox:

Otagowane matchbox motorcity, matchbox prl, motorcity 15, Pewex

Sier 07 2014

4 Komentarze

design, Spożywcze

W siatce z Baltony wyglądasz jak żywy

Na naszym blogu opowiadaliśmy już o Peweksie: https://bufetprl.com/2013/05/25/srodek-transportu-dla-wyjatkowych-towarow/
To za sprawą pięknych siatek tej sieci, które mamy w naszej kolekcji:

Na trwającym jeszcze gdańskim Jarmarku Dominikańskim zaopatrzyliśmy się w produkt, można powiedzieć konkurencyjnej sieci. Chodzi oczywiście o Baltonę. Oto one: piękne, z papieru, a do tego dwustronne. Z jednej strony marynarz przypominający Popeye’a i zachęcające „Zapraszamy”. Z drugiej anglojęzyczne „We Invite You”.

To tylko jeden z przykładów reklamówek Baltony. Były też plastikowe i to w różnych kolorach.

Początki Baltony sięgają 1949 roku, kiedy to powołano Przedsiębiorstwo Państwowe „Baltona Zaopatrzenie statków”. Baltona ożywiła się na dobre sześć lat później, kiedy rozpoczęła zaopatrywanie polskich placówek zagranicą. Następnie doszły do tego sprzedaż w punktach wolnocłowych oraz obsługa bufetów na pokładach samolotów. Szczytowy rozwój sieci nastąpił w latach 80. Baltona miała wtedy ponad 250 punktów. W latach 90. jej znaczenie spadło, ale firma istnieje do dzisiaj.
W Baltonie można było na przykład kupić produkty o przedłużonej trwałości, chociażby słynny chleb baltonowski. Niestety jego trwałość nie była tak duża, żeby przetrwał do dziś, ale siatkom się to udało.

Przy okazji przypomnijmy słynne graffiti pojawiające się w PRLu, które świadczyło o popularności Baltony.

Na chwilę wróćmy jeszcze do Peweksu. Jakiś czas temu powiększyliśmy kolekcje naszych siatek tej sieci. Oprócz dwóch, które pokazaliśmy na górze wpisu mamy teraz również takie, można powiedzieć wakacyjne:

Na koniec nieśmiertelna reklama Baltony: https://www.youtube.com/watch?v=ZKqW4by8iU4

I jeszcze perełka w postaci reklamy z Januszem Józefowiczem i Wojciechem Mannem w roli lektora, a na początku naga pierś!!! https://www.youtube.com/watch?v=qSZ4EjfeYfI

A to jeszcze reklama Baltony a la teleturniej „Wielka gra”: https://www.youtube.com/watch?v=Dn0aAFJEn1g

—

Dopisek z 6 września 2015:

Naszą kolekcję powiększyła kolejna siateczka Peweksu. Tym razem wariant z motylkiem wygląda tak:

Otagowane baltona, Baltona Zaopatrzenie statków, chleb baltonowski, Pewex, reklama prl, siatki prl

Lip 15 2014

2 Komentarze

Zabawki

Motorcity – strażacki zestaw

O matchboksach pisaliśmy już na naszym blogu: https://bufetprl.com/2012/10/21/resoraki-za-dolary/

Zestaw Motorcity jest pierwszym w naszej kolekcji. Mamy dowód, że został kupiony w Peweksie:

Seria Motorcity była emitowana już w latach80. Z zestawów można było zbudować swoiste miasto. Można było kupić bowiem zestawy policyjne, garaże, wyścigówki, zestaw samochodów używanych na budowach, a nawet ulice.

Niemal każdy ma jakąś ruchomą część. W samolocie jest to śmigło, w dwóch samochodach drabiniastych drabiny, a w ciężarówce z lotniskowej straży wieżyczka do wyrzucania piany.

Całość jest w znakomitym stanie i na pewno będzie nam służyć jeszcze wiele lat.

Na koniec wiekowa reklama Motorcity firmy Matchbox:

Otagowane matchbox motorcity, matchbox prl, matchbox straż, Pewex, resoraki prl, zestaw matchbox

Maj 25 2013

2 Komentarze

design

Środek transportu dla wyjątkowych towarów

Dżinsy, zagraniczne piwo i koniaki, kosmetyki, elektronika, matchboksy, Lego – te wszystkie przedmioty marzeń w PRLu można było dostać w jednym miejscu. Chodzi oczywiście o Przedsiębiorstwo Eksportu Wewnętrznego, czyli Pewex. Produkt z marką Peweksu został naszym bohaterem po niedawnych pierwszych urodzinach naszego bloga. Siatki Peweksu otrzymaliśmy od klubokawiarni Kicia Kocia. Dziękujemy!

Tam, gdzie był inny świat pakowano towar w takie piękne reklamóweczki. Oczywiście miały różne wzory i materiał (także papier). My mamy dwa różne egzemplarze.

Historia Peweksu sięga początku lat 70. XX wieku. Sklepy dewizowe PEKAO przekształcono wtedy w siec sklepów Pewex. To był sposób państwa na ściąganie od obywateli walut wymienialnych. To zresztą niejedyna sieć bazująca na wymienianiu walut na towary, podobnie działały też Pol-Mot, Agromet i od połowy lat 80. Baltona. Kwoty uzyskiwane przez państwo dzięki Peweksom nie były małe. To nawet 350 milionów dolarów rocznie (lata 80.). Oczywiście po zmianach przełomu lat 80. i 90. sprzedaż załamała się. Pewex przekształcono w 1997 roku w firmę zajmującą się nieruchomościami.

Warto pamiętać, że w okolicach Peweksów można było często spotkać handlarzy walutami, czyli cinkciarzy. Podobne sklepy dewizowe działały też w innych krajach uzależnionych od ZSRR, jak Czechosłowacja (Tuzex), NRD (Intershop), czy Bułgarii (Corecom).

Dyrektorami Peweksu bywały przeróżne osoby. Wśród nich, w latach 80., nie brakuje oficera wywiadu, szpiegującego dla PRLu w USA, Mariana Zacharskiego.

To na pewno nie ostatnia opowieść o Peweksie na naszym blogu…

A na koniec zdjęcia jakie znaleźliśmy w naszych książkach z Peweksem w roli głównej.

Na pierwszym widać fragment bonów jakimi w nich płacono:

I jeszcze hasło dla konkurencyjnej Baltony:

Taka prawdziwa reklama Pewexu z lat 80., na przykład z tygodnika „Motor” wyglądała tak:

A na koniec wyjątkowa rzecz, bo reklama na kamienicy, którą wciąż można zobaczyć! Oto Pewex na ścianie budynku koło Motławy w Gdańsku. Zdjęcie zrobiliśmy w czerwcu 2013:

Niestety przykra wiadomość. Od lipca 2013 została zmieniona elewacja tej kamienicy i wyjątkowa reklama Peweksu znikła. Podobno nowy właściciel ma ją namalować na nowo. Ale to już nie będzie to samo…

Otagowane agromet, baltona, cinkciarze, corecom, intershop, Pewex, pol-mot, Przedsiębiorstwo Eksportu Wewnętrznego, tuzex

Paźdź 21 2012

5 Komentarzy

Zabawki

Resoraki za dolary

Matchbox – brytyjska klasyka z Peweksu

1947 – to rok, w którym rozpoczęła się historia resoraków, jednego z marzeń dzieciaków w PRLu. Leslie i Rodney Smith (zbieżność nazwisk przypadkowa) założyli wtedy firmę Lesney Products. Pierwszą zabawkę wykonano rok później, bo najpierw firma produkowała m.in. przecinarki do sznurków.

Ruff Trek 1977:

GMC Wrecker 1987:

W 1953 roku wyprodukowano pierwsze miniaturowe samochodziki, takie żeby mieściły się w pudełku od zapałek, czyli match box. Pod koniec lat 60. rozpoczął się szturm amerykańskiej firmy zabawkarskiej Mattel (tej od Barbie) i od tego momentu zaczęły się problemu Matchboksa. Firma w 1982 roku zbankrutowała. W latach 90. Prawa wykupiło do nich… Mattel. Oczywiście obok brytyjskich Matchboksów można było dostać również modele niemieckiej firmy Siku czy francuskiego Majorette, ale według nas słuszne są tylko resoraki Matchboksa.

Porsche 928 1979:

Seafire 1975:

Matchbox produkował nie tylko resoraki, ale też helikoptery tych rozmiarów. Poza tym na przykład modele samolotów, motorówki itp. W Polsce matchboksy królowały w Peweksach. W swoich zbiorach mamy resoraki, które sam dostałem na gwiazdkę w latach 80. Wśród nich m.ni. czarny Datsun 260 z 1978 roku z popularnej serii Superfast. Ten model wyprodukowano jeszcze w Anglii. Potem fabryki Matchboksa powstały jeszcze w Tajlandii, Makao i w połowie lat 80. w Chinach. My zbieramy tylko te od trzech pierwszych producentów, Chiny pozostawiamy następnym pokoleniom.

Datsun 260 1978:

Chevy Van 1979:

A pamiętacie jak się sprawdzało czy Matchbox jest fajny? Trzeba było sprawdzić amortyzatory. Jak dobrze podskakiwał to był szacunek na podwórku.

Reklama serii Superfast z 1971 roku:

Otagowane Lesney, maczboks, Matchbox, Mattel, Pewex, resoraki

Bufet PRL

Nieoczywisty świat minionej epoki

Tag Archives: Pewex