Tag Archives: Przyjaciółka prl

Gru 16 2013
1 komentarz
Druk

Święta a la 1948

Postanowiliśmy powrócić do pierwszego rocznika „Przyjaciółki”, który w odcinkach przedstawiamy na blogu, ale w nietypowej formie. Przeskoczmy kilka numerów, żeby przeżyć z „Przyjaciółką” święta 1948 roku.

przyjswieta

To okładka bardzo świątecznego numeru z 26 grudnia, ale tematyka świąt pojawiła się już w numerze wcześniejszym. Przedstawione w nim zostały propozycje prezentów książkowych.

Dla najmłodszych dzieci mamy tu na przykład „Historię gałganowej Balbisi”, czyli przygody laleczki, która przynosi szczęście ludziom pracy. A dla starszych dzieci „Klub jedenastu”, czyli pełną humoru powieść o klubie piłkarskim.

przyjswieta1

Numer świąteczny otwiera opowieść kukiełkowa „Noc wigilijna”. Oto ona:

przyjswieta2

Dalej mamy życzenia od „Przyjaciółki”. Czytamy w nich m.in.: „Jednego pragniemy najgoręcej: trwałego pokoju między narodami”. Podniosłe słowa.

przyjswieta3

Teraz trochę praktycznych rad. Mieliśmy prezenty książkowe. Oto inny przykład podarunków. Karnet filatelistyczny ze znaczkami z Wyścigu Dookoła Polski (Tour de Pologne) z oryginalnymi stemplami jedenastu miast etapowych! A obok o tym co zrobić ze świątecznymi resztkami. Przepis na zacierki, potrawkę i inne.

przyjswieta6

Tradycyjnie zwracam uwagę na reklamy po prawej stronie.

No i świąteczna zagadka. Tutaj otoczona pięknymi reklamami.

Ciekawe tylko, że tuż pod choinką znalazła się reklama przepuklinowych pasów…

przyjswieta5

Wreszcie przykład jak ładnie wyglądać przy świątecznej choince. Pytanie: gdzie jest tata?

przyjswieta4

Reklama
Otagowane , , , ,
Gru 01 2013
1 komentarz
Druk

Przyjaciółka – pierwszy rocznik

Numer z 12 września 1948 roku:

IMG_3755

Na początek tego numeru pierwszego rocznika gazety sposób na piękny płaszcz nie tylko na jesień. Coś mi mówi, że takie kroje nawet dzisiaj byłyby hitem. Ważne, że „Przyjaciółka” podaje także pomysł na przerobienie starego płaszcza.

przyj2

A teraz kolejna cześć cyklu „Jak się zachować”. W nim m.in. jak zachowywać się przed wystawą sklepową i jak chodzić po chodniku.

Obok malutka kolumna „Kobieta na świecie” z bardzo ważną informacją:

„Anna Niebezgłowska uzyskała ostatnia pierwsze miejsce w Państwowych Zakładach Przemysłu Wełnianego Nr 18 w Zielonej Górze, pracując przy maszynie tzw. Skręcarce”.

I jeszcze przepisy dla dzieci na naleśniki i czekoladowe ciągutki.

przyj3

A przedostatnia strona to tradycyjnie zagadka. Ta należy raczej do prostych.

przyj4

Otagowane , , ,
List 17 2013
Dodaj komentarz
Druk

Przyjaciółka – pierwszy rocznik

Numer 25 z 5 września 1948 roku:

przyj1

Początek roku szkolnego. Stąd na okładce dziewczyna w eleganckim, szkolnym stroju.

W tym numerze zwróciliśmy uwagę m.in. na tekst z cyklu „Jak się zachować?”. Tematem: podarunki imieninowe i weselne. Wśród proponowanych podarunków dla dalszych znajomych chociażby zakładka do książki czy wazonik albo broszka z metalu. Uwaga: „nigdy nie powinno się dawać przedmiotów używanych albo zniszczonych”.

Oczywiście uwagę przykuwają także piękne reklamy dookoła:

przyj2

Końcówka „Przyjaciółki” to tradycyjnie Dział zagadek oraz przeróżne listy.

Gazeta daje m.in. radę co zrobić, gdy żona zarabia więcej od męża.

Ciekawa jest zagadka. Kto odpowiednio przestawi litery?

przyj3

Otagowane ,
Paźdź 13 2013
Dodaj komentarz
Druk

Przyjaciółka – pierwszy rocznik

Numer 23 z 22 sierpnia 1948 roku:

przyj1

Okładka tego numeru pierwszego rocznika „Przyjaciółki” nie powinna dziwić. Pani rzucająca kulą to nawiązanie do zakończonych ledwie kilka dni po wydaniu tego numeru Igrzysk Olimpijskich w Londynie 1948. Były wyjątkowe z wielu powodów.

Anglia jeszcze nie pozbierała się z wojennych zniszczeń, dlatego zawody organizowano w spartańskich warunkach. Ekipy przywoziły nawet własną żywność. Po raz pierwszy istotną rolę odegrały tu kobiety. Takie gwiazdy jak holenderska zdobywczyni 4 złotych medali Fanny Blankers-Koen rozpalały widzów. Polska przetrzebiona wojennymi stratami wysłała skromną reprezentację złożoną z 24 sportowców, w tym 4 kobiet. Jedyny medal dla Polski, brązowy w boksie, wywalczył Aleksy Antkiewicz. Co ciekawe, „Przyjaciółka” nie informuje czytelniczek o medalu, ale przyznaje, że polskie zawodniczki zawiodły:

przyj2

Igrzyskom w Londynie poświęcono zaledwie ten mały artykulik, resztę gazety tradycyjnie wypełniły różnorakie porady i przepisy. Zestaw obiadowy na ten tydzień prezentuje się następująco:

przyj3

Dniem bez ziemniaka był tu tylko czwartek.

Przejdźmy do ulubionego przez nas działu „Czytelnicy piszą – Przyjaciółka odpowiada”.

Wśród nich porada dotycząca włosów na nogach. Tutaj przestroga: „W każdym wypadku nie należy włosków golić, ani ścinać nożyczkami, gdyż po takim zabiegu odrastają one jeszcze grubsze i ciemniejsze”.

Zmartwionej Krysi, która nie umie obcować z ludźmi „Przyjaciółka” radzi z kolei: „Te myśli, które kłębią się pani w główce należy ubrać w słowa, bowiem mądre słowa, wypowiedziane we właściwej chwili mogą przynieść wiele dobra innym i stanowią serdeczne ogniwa, które ludzi ze sobą wiążą”.

Nic dodać i nic ująć:

przyj4

Otagowane , , , , , ,
Paźdź 01 2013
2 Komentarze
Druk

Przyjaciółka – pierwszy rocznik

Numer 22 z 15 sierpnia 1948 roku:

przyj1

Okładka tego numeru „Przyjaciółki” z naszej kolekcji jest zaskakująca. Na skanie tego nie widać, ale do tego zdjęcia dodany jest napis „Własnego chowu…”. Hmm…

No cóż, tutaj naszą uwagę zwrócił m.in. przepis na wino z… zepsutych jabłek. Tradycyjnie również sporo wiedzy dostarcza jadłospis na cały tydzień. Szczególnie sobota brzmi atrakcyjnie: Kapuśniak z ziemniakami, zrazy w sosie grzybowym, kluski krajane, mmmm…

przyj2

A teraz cztery wyjątkowe rzeczy. Po pierwsze sposób na Szorowanie mebli. Potem reklamy Anidy i Strójwąsa i wreszcie niepozorna reklama: „Obstrukcja zatruwa organizm”. Tam fundamentalne zdanie: „Niewydalone i rozkładające się w kiszkach zaległości trawienia powodują różne objawy chorobowe”.

przyj3

Na koniec sposób na suknię i płaszcz na chłodne dni:

przyj4

Aha, zwróćcie uwagę na prawy, górny róg. Tam przepis na kawę żołędziową!

Otagowane , , , , , ,
Wrz 15 2013
8 Komentarzy
Druk

Przyjaciółka – pierwszy rocznik

Numer 21 z 8 sierpnia 1948 roku:

przyj1

To już 21 numer pierwszego rocznika „Przyjaciółki”, o którym opowiadamy na blogu. Wciąż rosnący nakład – teraz już 715 tysięcy egzemplarzy i wiąż ciekawe tematy. Jedną ze stałych rubryk cieszących się ogromną popularnością są wykroje. Świadczą o tym nie tylko listy czytelniczek do „Przyjaciółki”, ale też umieszczanie w wykrojach reklam.

W tym numerze pojawiły się wśród nich takie rodzynki:

przyj2

Dobra rada na piegi oraz przestrzeganie przed otyłością to jednak nie jedyne ciekawostki tego egzemplarza. Zwróciliśmy również uwagę na przepisy na domowe wino oraz lody śmietankowe. To tych ostatnich potrzeba kg soli czarnej:

przyj4

Przy okazji tego numeru zainteresowaliśmy się też główną redaktorkę „Przyjaciółki”. To Anna Lanota, która miała za sobą epizod powstańczy w czasie II Wojny Światowej, przebywała w getcie. Jej mężem był Edward Lanota, działacz komunistyczny, który zmarł podczas wojny. Anna po odejściu z „Przyjaciółki” w 1959 roku podjęła pracę w „Wiedzy i życie”.

Wpis postanowiliśmy zakończyć Działem zagadek. Do wygrania było 10 wartościowych nagród książkowych. Temat zagadki: Rogalik.

przyj3

 

Otagowane , , , , ,
Sier 31 2013
Dodaj komentarz
Druk

Przyjaciółka numer 20 – pierwszy rocznik

Numer 20 z 1 sierpnia 1948 roku:

przyj1

Powracamy do opowieści o pierwszym roczniku tygodnika Przyjaciółka.

Sierpień to czas wakacji, dlatego okładka z panią na plaży nie powinna dziwić. W środku od razu bije po oczach informacja dotycząca plebiscytu, o którym już kilka razy wspominaliśmy. Chodzi o plebiscyt „Czy pijacy mają być leczeni przymusowo?”.

W tekście podawane są wstrząsające obserwacje: „W czasie trwania plebiscytu na mieście można było zauważyć zdecydowaną akcję pijaków zmierzającą do utrudnienia Czytelnikom oddawania głosów do puszek plebiscytowych. Pijacy organizowali bojkot kiosków gazetowych”.

A dalej konkluzja: „Pijacy nie pragną zmiany – są ludźmi otępiałymi na wszystko z wyjątkiem wódki”. Oto cały tekst:

przyj2

Czas na kolejny zestaw pięknych Przyjaciółkowych reklam. Pierwsza: kremu żółwiowego, a druga, przypominająca zwykły tekst, przeczyszczacza do kiszek:

przyj3

Wreszcie czas na kolejny rozdział „Czytelnicy piszą – Przyjaciółka odpowiada”.

Wśród porad fantastyczny sposób na białe zęby: „Zęby należy czyścić dość twardą szczoteczką i proszkiem miętowym. Do proszku dobrze jest domieszać niewielką ilość ususzonego i dokładnie skruszonego ziela szałwi”.

A co zrobić, gdy pocą się nogi? „Skuteczne są kąpiele z kory dębowej”.

przyj4

Już wkrótce opowieść o kolejnej Przyjaciółce z pierwszego rocznika…

Otagowane , , , , ,
Lip 22 2013
2 Komentarze
Druk

Pierwszy rocznik Przyjaciółki – numer 19

Numer 19 z 25 lipca 1948:

przyj1

Czas powrócić do pierwszego rocznika „Przyjaciółki” jaki jest w naszej kolekcji. Dzisiaj numer 19 z nakładem ponad 655 tysięcy! Dość oszczędny wizualnie, ale za to bogaty duchowo.

Już na początku wstrząsające podsumowanie plebiscytu „Czy pijacy mają być leczeni przymusowo?”. „Przyjaciółka” obliczyła, że wzięło w nim udział ponad 150 tysięcy osób. „Do wielu kuponów zostały dołączone wstrząsające opisy koszmarnego pożycia z alkoholikiem”. Obecność kuponów na „nie” gazeta tłumaczy tak: „Świadczy to o zorganizowanej akcji pijaków pragnących nie dopuścić do zmian w obecnej ich sytuacji”. Ilość głosów na  „nie” nie przekracza jednak 1 procenta. Dokładne wyniki w kolejnym numerze.

W tym nie brakuje również ciekawego działu „Dobrze wiedzieć, że…”:

przyj2

Tam m.in. informacja, że w Polsce w 1948 roku było czynnych aż 551 kin!

W „Przyjaciółce” oczywiście wyjątkowe reklamy. Oto przykład:

przyj3

Jeszcze jedna ciekawostka, podbita znaną nam reklamą Strójwąsa.

W „Na wszystko jest sposób” chociażby sposób na czysty czajnik:

przyj4

Otagowane , , , ,
Maj 30 2013
Dodaj komentarz
Uncategorized

Romans wszech czasów w Przyjaciółce

Pierwszy rocznik Przyjaciółki, numer z 11 lipca 1948 roku:

przyj1

To jedno z mocniejszych otwarć Przyjaciółki. W Filmowej Opowieści czas na romans wszech czasów, czyli „Casablankę”. Ciekawe, że w tej historii zaczerpniętej z filmu Michaela Curtiza z 1942 roku, ani razu nie pojawiają się nazwiska aktorów, czyli Humphreya Bogarta i Ingrid Bergman. Oczywiście sama opowieść na tym nie traci…

przyj2

Dalej zwracamy uwagę na tekst z dołączonym pięknym rysunkiem. Oto jak się zachować w kinie, kawiarni, poczekalni…

przyj3

Wreszcie wyjątkowe porady jak przerobić stare meble. Obok porady odnośnie suszenia owoców. A na deser czy wiecie, że… „korkować butelki wilgotnymi”.

Polecamy też piękną reklamę, na dole w rogu.

przyj4

A już w następnym numerze na okładce sam prezydent Bolesław Bierut!

 

Otagowane , , , , , ,
Maj 16 2013
Dodaj komentarz
Druk

Dojrzewają zboża…

Numer z 4 lipca 1948 roku:

przyj1

Okładka 16 numeru Przyjaciółki z pierwszego rocznika doskonale ilustruje jaki nadszedł czas w roku. Czas na pola! A w środku? Mało zdjęć, ale za to wyjątkowo dużo porad. Na początek 4 modele estetycznych, praktycznych i modnych sukien. Czy dzisiaj każda z nich nie byłaby hitem?

przyj2

Polacy odżywiają się nie najgorzej, zwłaszcza na wsi, spożywając dość nabiału, kartofli, żuru, barszczu z kiszonych buraków, kwaszonej kapusty – tak zaczyna się tekst o kuchni. Kto dzisiaj tak je! W nim wstrząsające wnioski w stylu: Francuzi, którzy od kilku pokoleń jedzą wyłącznie białe pieczywo pozbawiają organizm witaminy rozrodczej E. Nasza polska wieś przynajmniej na razowcu ani myśli się wyludnić.

Obok kolejny zestaw ćwiczeń oraz cykl Jak się zachować?

przyj3

Na koniec tradycyjnie dział zagadek. Są też wstrząsające porady kosmetyczne.

przyj4

Otagowane , , ,
← Starsze wpisy